De coachtip van de maand: Verander eerst jezelf voordat je van baan verandert
Screw it, let's do it!
Het is weer zo’n dag waarop je enorm veel te doen hebt, maar er weinig uit je handen komt. De buitenwereld kan wel tegen je opkijken, omdat jij doet alsof je het leven leidt van Jessica Pearson (Suits), maar het voelt niet alsof jouw werk daadwerkelijk het leven van andere mensen verandert en dat was toch je hele doel met die advocatuur. Het lijken vooral zinloze taken die de dag overheersen. Geneuzel over het woordje ‘kan’ in een contractsbepaling, knip-en-plak werk in eindeloze drafts, cliënten die je als een hond commanderen en waarvoor je 24/7 bereikbaar moet zijn, partners die je op de huid zitten met domme vragen, die alleen maar declarabele tijd kosten. En last but not least: tijdschrijven. Als je niet oppast ben je het grootste deel van de dag in je hoofd bezig met je urenverantwoording, want je bent daar bepaald niet goed in. En omdat je dit onaangenaam vindt, laat je je afleiden door Instagram, wat ook niet echt helpt, want je vriendinnen lijken allemaal happy en succesvol en zo voel jij je nu even HELEMAAL niet. Waarom ben je eigenlijk advocaat geworden? Is het wel zo leuk? Misschien moet je maar eens wat anders gaan doen. Screw it, let's do it!
Fastforward. Zes maanden later zit je in een koffietent met een vriendin te babbelen, die met zwangerschapsverlof is. Drie maanden geleden heb je je baan opgezegd. Jij wilt het gevoel hebben dat je iets doet wat er ECHT toedoet en daarom heb je besloten het helemaal anders te gaan doen. Maar was dit niet een beetje impulsief? Want nu lijkt de geschiedenis zich te herhalen. Je had eigenlijk gesolliciteerd bij een non-profit organisatie, maar de verdiensten waren zo slecht, daar kon jij je appartement in Amsterdam niet van betalen en verhuizen wil je zeker niet. Dus je bent maar weer iets juridisch gaan doen en sinds twee weken ben je legal counsel bij een middelgrote onderneming. Maar helaas is het niet wat je ervan had verwacht. Je moet steeds onder tijdsdruk commerciële contracten beoordelen, die door de business zelf met wat knippen en plakken in elkaar zijn geflanst. En dan moet jij binnen 10 minuten reageren en vooral niet moeilijk doen, want ze komen alleen even dat stempeltje halen, omdat de baas zegt dat ze dat moeten halen. Je spreekt ook bijna niemand en je baas heeft een enorm ego en is totaal niet jouw type met zijn Hugo de Jonge-look. Je kunt nog opzeggen in je proeftijd. Misschien kan je nog terug naar je oude werkgever?
Je werk is niet altijd leuk en uitdagend
Als coach worden twijfels over de werksituatie vaak met mij gedeeld. Wat je absoluut moet weten is dat de gedachte aan stoppen bij veel professionals zo nu en dan speelt. Je werk is eigenlijk vaker niet leuk dan wel, je omgeving doet in veel gevallen niet wat jij wilt en op je werk gebeurt er van alles dat je uit je comfortzone kan halen of kan irriteren. Je moet daarmee leren dealen. Je werkomgeving is niet perfect en zal het ook nooit worden. Werken is voor een deel gewoon vervelend en niet uitdagend. Je kunt natuurlijk in een andere baan vluchten, maar dat biedt zelden soelaas. Aannemelijker is dat de problemen zich daar in een andere versie zullen herhalen, zoals bij de hoofdpersoon in de geschetste casus.
Kleine en slimme bijsturingen kunnen het verschil maken
Je werk niet leuk vinden is natuurlijk wel een signaal dat je iets moet gaan veranderen. Begin bij jezelf. Met kleine en slimme bijsturingen kun je bereiken dat je het beter naar je zin hebt op je werk. Doe je voordeel met de navolgende tips.
Maak de balans op en onderzoek hoe je je huidige werk leuker kunt maken
Het is maar de vraag of je erop vooruit gaat in een nieuwe baan, want je neemt je eigen valkuilen mee en zult mogelijk toch weer gefrustreerd raken, maar dan weer net even anders. Bij de hoofdpersoon in de casus is dat ook het geval. In haar eerste baan vindt ze haar werk voor een deel zinloos, de partners irritant en tijdschrijven vervelend en in haar tweede baan wordt ze niet serieus genomen door de business en heeft ze geen klik met haar baas.
Wat zou kunnen helpen om het jou beter naar de zin te maken op je huidige werk? Welke (kleine) aanpassingen kunnen jouw werk weer zinvol maken? Je werk zó aanpassen dat je er meer plezier aan beleeft noemt men ‘job craften’.
Je kunt je werk of werkgebied inhoudelijk veranderen, maar ook je werkomgeving of de mensen in die werkomgeving bieden mogelijkheden tot aanpassing. Van rechtsgebied veranderen of er een ander rechtsgebied bijnemen, nieuwe taken aantrekken (bv. niet-inhoudelijke taken), minder samenwerken met bepaalde stakeholders, alleen maar voor een bepaald soort cliënten werken, het werk anders organiseren, van werkplek veranderen enz. Een half jaar op detacheringsbasis bij een klant werken kan bijvoorbeeld al een totaal ander perspectief op je werk geven.
Neem zelf de verantwoordelijkheid voor de verandering die je wilt inzetten of de problemen die je wilt oplossen. Met andere woorden, als je iets wilt veranderen in je werk of werkomstandigheden, bedenk dan zelf een plan en verwacht niet dat anderen dat voor jou gaan doen. Er is veel meer mogelijk dan je denkt zolang je zelf maar proactief bent. Maak je plannen op een positieve manier bespreekbaar bij het management. Het klinkt altijd beter als je aangeeft wat je WEL wilt in plaats van wat je NIET wilt. Het is het verschil tussen klagen over te weinig zelfstandigheid en voorstellen om de bespreking in zaak x alleen te doen.
Zorg dat je een concreet doel hebt voor je werkdag
Doelen helpen je te focussen op dat wat jij belangrijk vindt en geven het gevoel van controle over de dag. Dat motiveert. Bv. vandaag is mijn hoofddoel om in deze drie dossiers een plan van aanpak te maken en deze telefonisch met de bewuste cliënten te bespreken. Wanneer je weet wat je te doen staat, heb je bovendien vaak meer zin in je werkdag dan wanneer je gewoon maar begint en je laat meeslepen door de waan van de dag.
Daag jezelf uit
Zelfs als je je werk dodelijk saai vindt, zijn er manieren om jezelf uit te dagen op een werkdag. Probeer je werk bijvoorbeeld binnen een bepaalde tijd af te ronden of daag jezelf uit om meer taken af te werken dan normaal.
Herwaardeer je werk
Werp eens een andere blik op je eigen werk. Het gaat om de waarde en betekenis die je daaraan geeft. Het helpt hierbij om terug te gaan naar de kern van je functie: waarom wilde je juist dit werk doen? Wat is het doel van je werk en wat betekent het resultaat daarvan voor jou, voor je werkgever en voor je cliënten? Het kiezen van dit soort invalshoeken kan in veel gevallen je werkgeluk vergroten.
De hoofdpersoon in de casus zou haar werk als advocaat ook zo kunnen zien: je hebt een maatschappelijk relevant beroep, je helpt er cliënten mee, je krijgt een kijkje in de keuken van veel bedrijven en dit alles verschaft jou ook nog eens een bepaalde maatschappelijke en financiële status. Klinkt een stuk positiever.
Het glas is halfvol
Wat gaat er nog wel goed? Op een dag gaat er altijd wel iets goed en door dit te benadrukken krijg je vanzelf een positiever gevoel over de dag.
De hoofdpersoon in de casus heeft in beide banen veel uren onder grote druk moeten werken, maar wellicht waren de opdrachtgevers uiteindelijk wel heel tevreden met het resultaat.
Zoek de uitzonderingen
Bijna geen enkel probleem is er altijd. Voel je je elke dag slecht of zijn er ook dagen dat je plezier hebt op je werk en wat zorgt er dan voor dat je plezier hebt?
Wellicht heeft de hoofdpersoon in de casus maar één of twee slechte dagen per week gehad in haar beide banen en voelde ze zich de rest van de week vrij goed. Als ze zich bewust zou zijn geweest van het feit dat ze meer goede dan slechte dagen had, dan zou ze zich waarschijnlijk beter hebben gevoeld, waardoor negatieve gedachten ook minder vat op haar zouden hebben gehad.
Doe eens iets NIET
Sla die bijeenkomst, waar je een grondige hekel aan hebt, gewoon een keertje over, zeg een keer nee tegen een vervelende zaak. Je hebt bijna altijd een keuze, ook al voelt dat misschien niet zo. Het kan je veel opleveren om gewoon eens heel bewust voor jezelf te kiezen.
Investeer in relaties
Voor veel professionals geldt: het werk is niet zo heel bijzonder, maar het team wel. Je werk wordt leuker als je werkt met aardige en gezellige mensen. Het is dus nuttig om te investeren in relaties op de werkvloer. Dan werk je ook prettiger samen en kun je meer op support rekenen als het even tegenzit.
Gebruik je werk als playground
Je kunt je werkomgeving gebruiken om te oefenen en jezelf te ontwikkelen. Zelfs als je werk niet leuk is of als je al weet dat je gaat vertrekken, zijn er tal van mogelijkheden om je te blijven ontwikkelen. Je kunt je sociale vaardigheden oefenen in klantgesprekken, nieuwe beïnvloedingsstrategieën uitproberen om iets gedaan te krijgen in de organisatie, oefenen met nee-zeggen tegen je baas of bemiddelen tussen twee collega’s die ruzie met elkaar hebben. Maar je kunt ook een cursus geven, je ontwikkelen als gespreksleider intervisie of je verdiepen in leiderschapsvaardigheden. Je kunt zoveel doen om je te ontwikkelen en in je toekomst te investeren. Daarvoor hoeft je werk helemaal niet perse leuk te zijn.
De hoofdpersoon in de casus had bijvoorbeeld een coach in de arm kunnen nemen om te werken aan haar grensvaardigheid (eerste baan) of aan haar ontwikkeling als legal counsel tot volwaardig businesspartner om meer gezag te krijgen als jurist (tweede baan).
Verander je gewoonten
Ga op een andere plek lunchen, neem op andere tijden pauze, maak tussendoor een wandeling, begin je dag met sporten of ga aan de andere kant van je bureau zitten. Zeker nu er meer wordt thuisgewerkt, heb je de mogelijkheid om gewoontes te doorbreken. Dat geeft in veel gevallen nieuwe energie.
Investeer in andere activiteiten
Als je weinig plezier uit je werk haalt, onderzoek dan hoe je een bepaalde bevrediging buiten je werk kunt vinden in relaties, hobby’s, ontspanning, leuke contacten of nevenactiviteiten. Je haalt het plezier dan meer uit andere dingen dan uit je werk en daar is op zich niets mis mee. Misschien speel je in een band en kun je daar meer tijd aan gaan besteden of wellicht kun je je weer aansluiten bij je oude hockeyteam. Maar je kunt ook werk gerelateerde nevenactiviteiten aangaan. Je werk wordt mogelijk een stuk leuker als je daarnaast lid bent van een bestuur, tuchtcommissie of raad van toezicht. De hoofdpersoon in deze casus had haar heil ook meer buiten haar werk kunnen zoeken.
Stippel een plan voor jezelf uit
Zonder plan geen perspectief. Een baan zonder vooruitzicht voelt als een gapend gat, een bodemloze put. Maar als je je huidige baan gebruikt als middel om verder te komen dan voelt je huidige situatie meteen een stuk beter. Maak een plan, zodat je weet waar je het voor doet. Misschien wil je op termijn voor jezelf beginnen en kun je je huidige baan gebruiken om een netwerk op te bouwen. Wellicht wil je nu veel ervaring opdoen met het aansturen van professionals, omdat je uiteindelijk in een andere werkomgeving een leidinggevende positie ambieert.
Als het voor de hoofdpersoon in de casus duidelijk was geweest waar ze haar loopbaan heen zou willen sturen, dan had ze haar werksituatie in een ander perspectief kunnen plaatsen en dan was haar werk waarschijnlijk makkelijker vol te houden geweest.
Help anderen
Als je iemand helpt, ervaar je een piek in je geluksgevoel door de activatie van het beloningssysteem in je brein. Sterker nog: als je alleen denkt aan helpen, wordt dit gelukssysteem al geactiveerd. Psychologen noemen dit de helpers high.
Koffie halen voor een collega, een collega naar huis brengen, een collega helpen in een zaak, het geeft een goed gevoel om iets voor een ander te doen.
Bedenk waar je dankbaar voor bent
Mensen die vaker dankbaar zijn, zijn gelukkiger en hebben minder kans op psychische klachten, zo blijkt uit recent onderzoek van de Universiteit Twente (https://www.ad.nl/enschede/ut-onderzoek-dankbaarheid-maakt-gelukkiger-en-is-nog-te-trainen-ook). Je kunt je werkdag bijvoorbeeld afsluiten met de vraag: waar ben ik vandaag dankbaar voor? Je zult merken dat je mindset positiever wordt als je dit doet, waardoor je ook weer minder last hebt van negativiteit. Vind je het lastig om iets te bedenken, denk dan aan voor de hand liggende dingen: het mooie weer, het leuke gesprek met die nieuwe collega of een nieuwe uitdagende zaak.
De moraal van het verhaal: verander eerst jezelf voordat je van baan verandert!