Stop met afbreuktaal!

Wat doen de navolgende citaten met jou?

‘Wat hier staat in deze alinea is echt onzin. Hoe kan je dit nu zo formuleren?’
‘Je slaat de plank hier volledig mis. Ik begrijp echt niet hoe je dit durft te typen.’
‘Jij bent niet proactief. Dat blijkt maar weer in dit dossier.’
‘Zo’n toets kan werkelijk iemand met Down nog halen.’

Dit is dus afbreuktaal. Ben je nog een junior, dan voel je waarschijnlijk gevoelens van onzekerheid en stress opkomen, omdat je de nare gedachte van ‘niet goed genoeg zijn’ helaas maar al te goed herkent. Ben je leidinggevende, dan weet je dat dit soort afbreuktaal in de juridische werkomgeving voorkomt en voel je - naar ik hoop - plaatsvervangende schaamte.

Is afbreuktaal constructief? Dat is vragen naar de bekende weg natuurlijk. We weten maar al te goed dat dit niet werkt bij de jonge generatie. Daarom volgen leidinggevende advocaten en juristen massaal een cursus feedback geven om daarna alweer snel in oude patronen te vervallen. Want onder druk vergeet je al die mooie feedbackregeltjes en ben je gewoon weer JEZELF. En dat is dan ook meteen het probleem. Je kunt de jonge generatie volledig afbreken door voortdurend te benadrukken wat ze allemaal niet goed doen, maar it get’s you nowhere. Van afbreuktaal groei je namelijk niet, maar raak je juist verkrampt.

Ik hou hier een pleidooi voor het tegenovergestelde: groeitaal. Ook al is die cursus feedback geven ver weggezakt, onthoud in ieder geval dit: veel relevanter dan de vraag wat iemand nu op dit moment NIET kan, is wat hij/zij al wel kan en daarnaast nog kan leren. Het gaat om potentie. Leer de jonge generatie zich open te stellen om beter te worden in plaats van zich alleen te richten op het eindresultaat. En dat kun jij als leidinggevende inzetten met het juiste taalgebruik. Ook als iemand nog niet helemaal voldoet aan de verwachtingen. Op de korte termijn ben je misschien nog niet tevreden over wat een junior presteert, maar op de lange termijn wil je vooral dat hij/zij beter wordt. Dat kun je sturen door op een juiste manier te communiceren met groeitaal.

Om te beginnen: je koppelt een prestatie nooit aan iemands identiteit (Dus niet: ‘Jij bent niet proactief….’). Verder: je bedankt voor de inzet, je spreekt waardering uit voor zijn/haar bijdrage en je geeft vooral positieve feedback: er is altijd wel iets goed en fouten maken is nog altijd de beste manier om te leren. Voorbeeld van groeitaal: ‘Wat ik als positief ervaar is dat je al zoveel dossiers zelfstandig afhandelt en mij daarin fantastisch ontzorgt; alleen lukt het je nog minder goed om initiatieven te nemen in complexe dossiers met grote belangen, zoals dossier x. Wat kan je doen om je hierin verder te ontwikkelen?

Beter dan de onlangs gestopte topwielrenster Annemiek van Vleuten kan ik het nut van groeitaal niet verwoorden: ‘Ik deed het allemaal om steeds beter te worden. De kers op de taart was dat ik vaak ook won.’